**********
PROGRAM PROFILAKTYCZNY
PUBLICZNEGO PRZEDSZKOLA
„ CALINECZKA”
W CZARNYMLESIE
**********
Opracowanie: mgr Aneta Roga
Opracowany
w oparciu o:
- Podstawę prawną: art. 54. 2. 1b ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty.
- Podstawę programową wychowania przedszkolnego określoną w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. z 2009 r. Nr 4, poz. 17).
PLAN PROGRAMU PROFILAKTYCZNEGO
- I. WSTĘP
- II. CELE PROGRAMU
- III. ADRESACI PROGRAMU
- IV. BLOKI TEMATYCZNE PROGRAMU
- V. CHARAKTERYSTYKA BLOKÓW TEMATYCZNYCH
- VI. METODY I FORMY REALIZACJI PROGRAMU
- VII. NARZĘDZIA DO EWALUACJI PROGRAMU
I
WSTĘP
Przedszkole to „placówka przeznaczona dla dzieci w wieku od 3 do 6 lat, wspomagająca indywidualny rozwój, zapewniająca opiekę odpowiednią do potrzeb dziecka oraz przygotowująca do nauki w szkole” (źródło: Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej, Dz. U. Nr 61, poz.624). Zadaniem przedszkola jest zapewnienie dzieciom właściwych warunków rozwoju fizycznego, umysłowego, emocjonalnego i społecznego, jak i również przygotowanie dziecka do nauki w szkole.
Profilaktyka, to proces wspierania dziecka w radzeniu sobie z trudnościami zagrażającymi rozwojowi oraz eliminowanie czynników zagrażających zdrowiu.
Przedszkole zatem poza edukacją i wychowaniem dzieci, powinno także prowadzić działania profilaktyczne, tzn. zapewniające dzieciom zdrowie i bezpieczeństwo w każdym podejmowanym działaniu. Wiek przedszkolny to specyficzny okres w życiu dziecka, mający istotny wpływ na zmiany zachodzące w jego indywidualnym rozwoju. Natomiast profilaktyka w przedszkolu ma zapobiegać wszelkim niepożądanym zjawiskom w tymże rozwoju. Działaniem profilaktycznym będzie więc każde pozytywne oddziaływanie pedagogiczne, utrwalające wartościowe cechy, a zapobiegające powstawaniu tych niepożądanych.
Program profilaktyczny przedszkola ma za zadanie uświadomić dzieci w wieku przedszkolnym o istniejących w życiu ludzkim zagrożeniach pochodzących ze świata zarówno ludzi jak i zwierząt oraz wyposażyć je w umiejętność radzenia sobie z nimi.
Celem programu jest kształtowanie pozytywnych postaw i bezpiecznych zachowań dzieci w sytuacjach zagrażających ich życiu i zdrowiu. Ponadto realizacja programu ma wyposażyć dzieci w niezbędne sprawności, umiejętności i wiadomości dotyczące dbania o własne zdrowie i bezpieczeństwo.
Program profilaktyczny jest zgodny z podstawą programową wychowania przedszkolnego i zawarty w następujących obszarach:
- Kształtowanie umiejętności społecznych dzieci: porozumiewanie się z dorosłymi
i dziećmi, zgodne funkcjonowanie w zabawie i w sytuacjach zadaniowych. (1) - Kształtowanie czynności samoobsługowych, nawyków higienicznych i kulturalnych. Wdrażanie dzieci do utrzymywania ładu i porządku. (2)
- Wychowanie zdrowotne i kształtowanie sprawności fizycznej dzieci. (5)
- Wdrażanie dzieci do dbałości o bezpieczeństwo własne i innych (6)
- Pomaganie dzieciom w rozumieniu istoty zjawisk atmosferycznych i w unikaniu zagrożeń (11)
II
CELE PROGRAMU
Cele główne programu:
- Wdrażanie dzieci do stosowania zasad bezpieczeństwa.
- Kształtowanie u dzieci umiejętności odpowiedniego reagowania w sytuacjach zagrożenia.
Cele szczegółowe programu:
- Uświadomienie dzieci o istniejących w życiu zagrożeniach.
- Wykształcenie umiejętności skutecznego radzenia sobie z w sytuacji zagrożenia.
- Zdawanie sobie sprawy z niebezpieczeństwa wynikającego z niewłaściwego postępowania / przypadkowych spotkań z nieznajomym.
- Rozumienie powszechnych zakazów / nakazów w celu uniknięcia wypadku i innych zagrożeń.
- Utrwalenie ogólnych zasad, np. prawidłowego poruszania się po drodze oraz wewnątrz przedszkolnych, np. bezpiecznego korzystania z placu zabaw, zabawek .
- Uczenie się odpowiedzialności nie tylko za siebie, ale innych (aspekt moralny).
- Upowszechnienie wiedzy o zdrowiu i zasadach mu sprzyjających (promocja zdrowego stylu życia).
- Rozróżnianie dobra od zła.
- Tworzenie warunków służących sprawności i aktywności fizycznej dzieci.
- Podkreślenie szkodliwego wpływu na organizm różnego rodzaju używek.
- Zapobieganie agresji i przemocy.
- Nabywanie umiejętności przeciwstawiania się złu fizycznemu i psychicznemu (promocja postaw asertywnych).
- Rozwijanie podstawowych umiejętności życiowych.
- Uświadomienie dziecka o zagrożeniach związanych z dostępem do sieci- internet.
III
ADRESACI PROGRAMU
- Dzieci 3,4,5,6 – letnie uczęszczające do przedszkola objętego programem.
- Nauczyciele zatrudnieni w placówce.
- Rodzice dzieci uczęszczających do przedszkola objętego programem.
- Inne osoby związane z placówką.
IV
BLOKI TEMATYCZNE PROGRAMU
- 1. BEZPIECZEŃTWO NA CO DZIEŃ
- 2. PIRAMIDA ZDROWGO ŻYWIENIA
- 3. HIGIENICZNY TRYB ŻYCIA
- 4. RUCH W ŻYCIU CZŁOWIEKA
- 5. PRZEDSZKOLE BEZ NAŁOGÓW
- 6. AGRESJA I PRZEMOC
- 7. DZIECKO W ŚWIECIE WIRTUALNYM
V
CHARAKTERYSTYKA BLOKÓW TEMATYCZNYCH
Nazwa bloku tematycznego
|
Zamierzone cele operacyjneDziecko: |
1. Bezpieczeństwo na co dzień |
– rozumie pojęcie bezpieczeństwo; |
– reaguje na hasła: pali się, ewakuacja itp.;
– zna imię, nazwisko oraz własny adres zamieszkania;
– zna imiona i nazwiska rodziców / opiekunów;
– zna zasady bezpiecznego poruszania się po drodze;
(rozróżnia podstawowe znaki drogowe np. informacyjne, ostrzegawcze; stosuje się do sygnalizacji świetlnej;
-orientuje się, do kogo może zwrócić się o pomoc (np. do policjanta);
– zna inne ważniejsze instytucje i pełnione przez nie role społeczne;
– zna numery alarmowe,
– przestrzega zasad ustalonych w grupie przedszkolnej (kontrakt grupowy);
– stosuje się do zasad bezpiecznego korzystania z placu zabaw / sprzętu / zabawek
-potrafi przybrać obronną postawę przed atakiem psa, nie drażni zwierząt,
– nie bawi się lekarstwami i środkami chemicznymi,
– nie zrywa nieznanych owoców i grzybów,
– porusza się w miejscach dozwolonych;
– nie oddala się samo od grupy przedszkolnej;
-nie korzysta z urządzeń elektrycznych, nie bawi się przedmiotami niebezpiecznymi, np. zapałkami, szkłem i in.;
– przewiduje sytuacje zagrażające bezpieczeństwu / życiu oraz ich konsekwencje;
– wie, jak należy zachować się w kontaktach z nieznajomymi, potrafi odmówić
– gości w przedszkolu, np. policjanta, strażaka, pielęgniarkę (w miarę możliwości);
– wie, że opiekę nad nim sprawuje osoba dorosła, zna zasady współżycia w zespole,
2. Piramida zdrowego żywienia
– poznaje schemat piramidy zdrowego żywienia (jej piętra);
– orientuje się w zasadach zdrowego stylu odżywiania (wymienia zdrowe produkty, tj. owoce, warzywa, mleko i jego przetwory, ryby, ciemne pieczywo, itd.);
– dostrzega związek pomiędzy zdrowiem a chorobą;
– wie, na czym polega profilaktyka zdrowotna (np. szczepienia ochronne);
– podaje przyczyny i skutki nieprawidłowego odżywiania się (m. in. otyłość, próchnica, brak witamin, niska odporność organizmu = przeziębianie się);
– zna umiar w jedzeniu (nie objada się);
– przezwycięża niechęć do spożywania niektórych potraw;
– myje owoce i warzywa przed spożyciem.
– rozróżnia prawidłowe odżywianie od nieprawidłowego,
– potrafi nakryć do stołu,
– umie kulturalnie zachować się przy stole,
3. Higieniczny tryb życia
– rozumie pojęcia: higiena, higieniczny tryb życia;
– wyróżnia przybory niezbędne do utrzymania higieny;
– stosuje higienę na co dzień,
– myje ręce przed / po posiłku, po korzystaniu z toalety, po kontakcie z różnymi przedmiotami, zwierzętami;
– dba o czystość własnego ciała ,czystość ubrania / bielizny;
-używa wyłącznie swoich przyborów toaletowych;
– utrzymuje porządek otoczenia wokół siebie (np. sprząta po sobie);
– zdaje sobie sprawę z konieczności chodzenia do snu o tej samej porze (higiena snu);
– rozumie istotę wypoczynku;
– wykazuje wrażliwość na nadmierny hałas;
-rozumie rolę codziennych ćwiczeń fizycznych;
– uczy się podstawowych umiejętności relaksacji i odprężenia (higiena psychiczna);
-wie o konieczności umiejętnego korzystania z chusteczek higienicznych;
– zasłania usta podczas kaszlu / kichania;
– unika bezpośredniego kontaktu z osobą chorą;
4. Ruch w życiu człowieka
– rozumie znaczenie aktywności ruchowej, sportu w życiu;
– posługuje się pojęciem zdrowie;
– wie o potrzebie częstego przebywania na świeżym powietrzu;
– bierze aktywny udział w zajęciach ruchowych,
– ubiera się odpowiednio do warunków pogodowych;
– dba o prawidłową postawę ciała;
– chodzi na spacery;
– wie, jak zapobiegać przemarznięciu / przegrzaniu
5. Przedszkole bez nałogów
– jest świadome niebezpieczeństw związanych z uzależnieniami / nałogami; prezentuje właściwą postawę PRZECIW;
– orientuje się w procesie uzależnienia człowieka od czegoś);
– wie, że nie może samodzielnie zażywać lekarstw i stosować środków chemicznych (np. środków czystości);
– wie, co sprzyja uzależnieniu człowieka (alkohol, papierosy, leki, internet, telewizja);
– nabywa umiejętność odmawiania „NIE bez poczucia winy” (asertywność);
– nie jest podatne na wpływ reklam (tzw. ukryte programy) oraz osób mających złe zamiary
7. Agresja i przemoc
– zna pojęcia: agresja i przemoc;
– umie nazwać swoje uczucia;
– odgrywa i demonstruje wybrane uczucia (scenki sytuacyjne);
– uczy się oswajać z własnym strachem (Strach ma wielkie oczy, Jak przestraszyć swój strach?);
– potrafić utożsamić się z inną osobą (kształtowanie umiejętności empatycznych);
– podaje sposoby na pokonanie złości;
– reaguje na różne formy agresji i przemocy;
– orientuje się, jakie są skutki agresji /przemocy na świecie dla ludzi;
– uczy się być asertywne;
– rozumie znaczenie słowa zgoda, kompromis;
– wykazuje ostrożność i nieufność w kontakcie z osobami obcymi, zły dotyk;
– przestrzega zakazu przyjmowania różnych rzeczy, np. słodyczy od osób nieznajomych;
– stara się być przyjazne dla otoczenia
8. Dziecko w świecie wirtualnym
– zna zagrożenia związane z korzystaniem z dostępu do sieci (np. wirtualny przyjaciel – oszust, złe samopoczucie, niedotlenienie organizmu, brak kolegów / koleżanek);
– korzysta z internetu tylko za zgodą rodziców / osób dorosłych;
– nie traktuje komputera jak największego towarzysza zabaw;
– zdaje sobie sprawę, że świat wirtualny to świat iluzji (rozróżnienie rzeczywistości od świata wirtualnego – nierzeczywistego);
– nie promuje zachowań agresywnych, przemocy obecnej, np. w grach komputerowych
– dostrzega także pozytywny wpływ świata wirtualnego (np. rozwój myślenia, kojarzenia, wyobraźni, pogłębienie wiedzy, wzmocnienie poczucia własnej wartości, itp.)
VI
METODY I FORMY REALIZACJI PROGRAMU
Metody realizacji programu :
– podające: opowiadanie, pogadanka, opis, objaśnienie, historyjka obrazkowa, wiersze, piosenki, praca z obrazkiem,
– problemowe: gry dydaktyczne, doświadczenia,
– aktywizujące: drama, burza mózgów, Orffa, Labana, Sherborne, pedagogika zabawy, kinezjologia edukacyjna,
– praktyczne: pokaz, ćwiczenia, trening, prace plastyczne, wystawki, gry i zabawy ruchowe,
-zabawy relaksacyjne, konkursy, spotkania, degustacje
– programowane (z użyciem np. komputera i projektora), spotkania, degustacje.
Formy realizacji programu:
– praca indywidualna,
– zabawy oraz inne rodzaje działalności dzieci pozwalające na rozwijanie własnej inicjatywy,
– czynności samoobsługowe,
– prace użyteczne,
– spacery, wycieczki,
– zajęcia zorganizowane,
– uroczystości przedszkolne,
– konkursy, turnieje.
VII
NARZĘDZIA DO EWALUACJI PROGRAMU PROFILAKTYCZNEGO
Ewaluacja programu:
Oceny efektów realizacji „Programu profilaktycznego”, obok bieżącego monitorowania, dokonuje się na półrocznej i końcowej radzie pedagogicznej. Podstawę dla formułowania oceny realizacji programu będą stanowiły:
- wnioski z obserwacji zachowań dzieci,
- rozmowy z rodzicami,
- rozmowy z nauczycielami,
- analiza dokumentów – dziennik, plany miesięczne, wytwory dzieci, osiągnięcia
w konkursach, - analiza ankiet.
ANKIETA DLA NAUCZYCIELI
Celem ankiety jest dokonanie ewaluacji programu profilaktycznego
realizowanego w przedszkolu.
Uzyskane informacje posłużą planowaniu dalszej pracy profilaktycznej.
1. Czy zna Pani program profilaktyczny przedszkola?
TAK
NIE
SŁABO
2. Który z elementów programu profilaktycznego uważa Pani za
najistotniejszy? Dlaczego?
……………………………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………………………..
3. Które z zadań są najtrudniejsze w realizacji? Dlaczego?
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
4. Czy realizacja programu przynosi efekty?
TAK
NIE
5. Jakie metody wykorzystuje Pani najczęściej w trakcie realizacji zadań profilaktycznych i dlaczego?
………………………………………………………………………………………………………..
………………………………………………………………………………………………………..
6. Czy systematycznie dokonuje Pani analizy oddziaływań profilaktycznych i ich skuteczności (w jaki sposób)?
……………………………………………………………………………………………………….
……………………………………………………………………………………………………….
7. Jakie zadania profilaktyczne realizuje Pani wspólnie z rodzicami?
………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………….
Dziękujemy za wypełnienie ankiety
ANKIETA DLA RODZICÓW
Szanowni Państwo, pragniemy pozyskać informacje na temat programu profilaktycznego realizowanego w naszym przedszkolu. Państwa odpowiedzi będą cenną wskazówką do dalszej pracy.
Prosimy zakreślić właściwą odpowiedź:
1. Czy program profilaktyczny przedszkola spełnia Państwa oczekiwania?
TAK
NIE
TRUDNO POWIEDZIEĆ
Jeśli nie, to dlaczego:……………………………………………………….
………………………………………………………………………………
2. Do kogo zwrócilibyście się Państwo w razie problemów z dzieckiem?
- nauczyciel;
- dyrektor;
- poradnia psychologiczno- pedagogiczna;
- inne………………………………………………………………………
3. Czy zadania zawarte w programie profilaktycznym służą podniesieniu świadomości dzieci w zakresie bezpieczeństwa i zdrowia?
TAK
NIE
- Jeśli tak, to dlaczego:……………………………………………………
………………………………………………………………………………
- Jeśli nie, to dlaczego:……………………………………………………
……………………………………………………………………………..
4. Czy zdaniem Państwa przedszkole poprzez treści zawarte w programie profilaktycznym kształtuje w dziecku:
- poczucie bezpieczeństwa TAK NIE
- uczy rozpoznawania i unikania zagrożeń ze środowiska oraz świata wirtualnego TAK NIE
- wpaja zasady higienicznego trybu życia i zdrowego odżywiania TAK NIE
- uświadamia niebezpieczeństwa związane z uzależnieniami / nałogami TAK NIE
- uczy reagowania na różne formy agresji i przemocy TAK NIE
5. Jakie jeszcze inne zadania profilaktyczne powinno realizować przedszkole?
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
6. Jakie formy powinna przyjmować współpraca między przedszkolem, a rodzicami w zakresie profilaktyki?
…………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………
7. Gdzie według Państwa dziecko jest narażone na najwięcej zagrożeń?
na podwórku w pobliżu domu
w przedszkolu
korzystając z komputera – internetu
na wycieczkach, spacerach
podczas kontaktów ze starszymi kolegami
Dziękujemy za wypełnienie ankiety